Buradakiler, kendim için düzenlediğim, kitap(çoğunlukla), gazete ve televizyon gibi çeşitli ortamlardan derlediğim kaynağı kısmen belirli notlardır. Kaynağı kısmen belirli çünkü hoşuma giden her şeyin kaynağını yazmadım.
Yanlışlıkla buralara gelecek kişiler için uyarımdır. Devam etmeden önce bunun kendime bıraktığım notlar olduğunu dimağınızdan çıkarmayın.
Dil İllüzyonları
Yatırıldığı hastanede ölü olduğuna inanan ve bu nedenle yemek dahil hiçbir yaşamsal aktiviteye katılmayan hasta, tüm psikiyatristlerce girişilen her türlü çabaya rağmen ölü olmadığına bir türlü ikna edilememiştir. Hastanın bu kararından vazgeçmeyeceğini anlayan ve tedavisini üstlenen psikiyatristlerden biri, sonunda hastaya, ölülerin kanayıp kanamadığına dair bir soru yöneltir. Hasta bu soruya “Tabiki kanamaz, çünkü ölülerin tüm vücut fonksiyonları durmuştur” diye yanıt verir. Bunun üzerine psikiyatrist, küçük bir iğne alıp hastanın parmağına batırır. Bir müddet şaşkınlıkla parmağına bakan ve kanadığını gören hastanın tepkisi oldukça ilginçtir:
‘Lanet olsun ölüler de kanarmış’
Cümleleri seçerken, olumsuz durumu nazara vermek yerine, olumlu durumun veya “olumsuz durumun” sebep olduğu olumlu durumun nazara verilmesi anlam açısından eksik olmadığı gibi olumludur da.
Uzak geçmişte yaşanan gerçek bir deneyimin, bugün kurgulanan hayal ürünü bir deneyimden daha belirsiz olması onun gerçek olduğunun kanıtıdır.
Arzulanan sonucun elde edilmesi veya becerileri konusunda şüpheci davranan insanlar, limitlerine yaklaştıklarında çabalarını azaltma eğilimi gösterirler.
Yaşantımızda karşılaştıklarımız ve beklentilerimiz arasındaki fark hayal kırıklığıdır.
Kaynaksızlar
Kısıtlayıcı inançlara meydan okumak yerine onları çerçevelemek daha etkili sonuçlar meydana getirir. (Yine Dil İllüzyonları olabilir.)
Çok konuşmadığına göre söyleyecek şeyin yok demektir.
Her şey mümkün olduğu kadar basitleştirilmelidir daha fazla değil. (Einstein olabilir.)
İnsanın umutsuz düşünceleri vücuda giren virüsler gibidir.
Herhangi bir teori deneyimle test edilebilir ama deneyimden teori oluşturmanın yolu yoktur.
Allah’ın sırlarının usturlabı muhabbettir. (Mevlana)
Bilmenin varlığında bir tebeddül olduğunda bilmenin mahiyetinde de bir değişme olur. (Huxley sanırım Aldous)
İnsan büyüdükçe kavramsal ve biçimsel açıdan sistematik hale gelir ama bu zenginlik dolaysız kavrayışın ve sezgisel gücün fakirleşmesini sağlar. (Aldous Huxley)
Sorgulamak doğruya ulaşmak için aklın kullandığı bir yöntemdir fakat aklın bu nitel tartısı her zaman doğru sonuç vermiyor. Aklın kullanabileceği nicel bir tartı bulursak aslolana ulaşırız. “Gerçek” kainatın hiçbir yerinden değişmeyen bir şeyse dünya ile mahdut aklın gerçeğe ulaşması muhaldir. Aşkın bir varlığın “her şeyin dışında ama her şeyi kapsayan” bir varlığın akla bildirmesiyle gerçeğe ulaşılabilir. (Muhtemelen Huxley ile ilgili bir not)
Kainatın tüm karanlıkları toplansalar bir mumun ışığını söndüremezler.
İradenin elinde her türlü güç vardır. O cenneti ve cehennemi yapar, zira insanın iradesi Tanrı’dan uzaklaşmadıkça cehennem yoktur, Tanrı’ya uymadıkça da cennet. (William Law)
Eğer şeytanı görmemişsen kendi benliğine bak. (Mevlana)
İnsanlar şeytan taşlamaktan Kabe’yi tavafa fırsat bulamıyorlar. (Güzel bir deyim)
Ne kadar şarap taşırsan taşı içmeden sarhoş olamazsın. (to Mevlana from Şems)
Kesin olan bir şey var. Bir kişiye sevgi duymak. Sevgi duymak hissetmektir. Hissetmek var olmaktır. Öyleyse varlığım hissidir. Seviyorum o halde varım. (Descartes’tan öykünme)
Atalarının dindarlığıyla kurtulacağını sananlar babalarının yemesiyle doyacağını zannedenler gibidir. (Gazali)
Düşmanlarım bana ne yapabilir ki sürgünüm seyahat, hapsim halvet, ölümüm şehadettir. (Teymiyye)
Sözün seni böbürlendirdiği zaman sus, susman seni böbürlendirdiği zaman konuş.
Elimizde olan şeyleri çok az düşünürüz, eksik olanları daima. (Schopenhauer)
Günah yasak olduğu için acı vermez. Acı verdiği için yasaktır. (Goethe olabilir emin değilim.)
Bir davranışın mahiyetinin anlaşılabilmesi için dört soru faydalı olabilir. Örneğin x’i ele alalım.
- x tam olarak ne manaya geliyor?
- x’in sebepleri ne olabilir?
- x’in sonucunda ne oluyor?
- x ile ilgili ne yapıyorlar?
Allah isimlerinin tecellisine ayine olan insana istediğini verir. İsterse bu insan Allah’ın isimlerine ayine olduğunu bilmesin.
Din kolaylıktır. Bir kimse onu ince eleyip sık dokursa din ona mutlaka galip gelir. Öyle ise ifrat ve tefritten sakının orta yolu tutun. Gücünüzün yettiği kadar yapın, müjdeye kavuşun. Nafile ibadet için sabah, akşam ve biraz da gece vaktinden istifade ediniz. (Ebu Hureyre’den rivayet hadis)
Bir dönemde, dinin temsilcilerini cezalandırma yöntemi her neyse takipçilerinin sembolü haline geliyor. Çarmıh değil de elektrikli sandalyenin cezalandırma yöntemi olarak kullanıldığını düşünün. Bugün tüm kiliselerin tepesinde elektrikli sandalye bulunurdu (Tanrı Yanılgısı). Görüyorum ve artırıyorum; özellikle Hristiyan mezarları için harika olurdu. Dua okumaya gelenler sandalyeye oturabilirlerdi.
Allah’ım eğer sana cehennem korkusuyla ibadet ediyorsam beni cehennemde yak, sana cennet ümidiyle ibadet ediyorsam beni ondan mahrum et. Eğer sana yalnız senin rızan için ibadet ediyorsam sonsuz güzelliğini benden esirgeme. (Rabiatül Adeviye)
Acıların en acısı, kendi kendimize çektirdiklerimizdir.